نحوه محاسبه سهم الارث
بعد از فوت متوفی اموالی که بین بازماندگان بین تقسیم می شود به عنوان سهم الارث شناخته می شود. نکته مهم در خصوص تقسیم ارثیه، نحوه محاسبه آن است. سهم الارث دختر و پسر و همچنین سهم الارث زن از شوهر یکی از چالش های حقوقی در تقسیم اموال متوفی است. اگر می خواهید اطلاعات دقیقی را از این موضوع کسب کنید، با ما در وکیل میت همراه باشید.
سهم الارث چیست؟
یکی از مهم ترین موضوعات در قانون، سهم الارث یا همان ارث بردن از شخص متوفی است. تعریفی که در قاونو برای ارث آورده شده این است که هنگامی که شخصی فوت می کند، اموال وی میان بازماندگان (همسر و فرزندان) تقسیم می شود. از جمله مصادیق ارثیه می توان به زمین، خانه، ماشین، باغ، وجوه نقدی و غیرنقدی و اسناد و اوراق بهادار اشاره کرد.
نکته حائز اهمیت این است که نمی توان تمام دارایی های شخص فوت شده را میان وراث تقسیم کرد. قبل از پرداخت ارثیه باید هزینه های کفن و دفن میت را حساب کرد. اگر متوفی به دیگران بدهکار بوده و دینی بر گردن داشته باشد، باید قبل از تقسیم سهم الارث بدهی وی پرداخت شود.
یکی از مهم ترین بدهی هایی که متوفی برگردن دارد، مهریه همسر است و چنانچه در زمان حیات پرداخت نشده باشد قابل مطالبه خواهد بود. البته قابل ذکر است که اگر ارثیه متوفی کفاف پرداخت بدهی های وی را ندهد، ورثه می توانند از پرداخت آن ها از اموال شخصی خود سر باز بزنند.
انحصار وراثت چیست؟
گواهی انحصار وراثت مدرکی است که در آن میزان سهم ارث بازماندگان متوفی مشخص می شود. این گواهی را می توان با مراجعه به شورای حل اختلاف دریافت کرد. برای این کار مراجعه تمامی وراث به مراجع مربوطه نیاز نیست و تنها یکی از آن ها با داشتن مدارک مورد نیاز می تواند درخواست صدور گواهی انحصار وراثت کند. مدارک لازم برای درخواست گواهی به شرح زیر است:
- گواهی فوت و مدارک شناسایی متوفی
- مدارک شناسایی تمامی وراث
- سند ازدواج در صورت متأهل بودن متوفی
- رسید مالیاتی
- استشهاد نامه محضری (ذکر اسامی و امضای وراث و امضای دو نفر شاهد در دفتر اسناد رسمی)
در صورتی که طبق روال عادی وراث حاضر به تقسیم اموال نشوند (مثلاً برای فروش و انتقال اموال متوفی اعلام رضایت نکنند) و میان آن ها توافقی حاصل نشود؛ خواهان تقسیم برای اجرای حق قانونی خود راهی جز مراجعه به دادگاه و ارائه دادخواست تقسیم ترکه نخواهد داشت.
افرادی که واجد دریافت سهم الارث هستند
بر طبق قانون، سه طبقه از افراد می توانند از متوفی ارث ببرند. هر چه این طبقه به شخص نزدیک تر باشد، میزان ارثیه نیز به همان نسبت بالا می رود. اشخاصی که به موجب نسب امی توانند ز فرد فوت شده ارث ببرند به شرح زیر هستند:
- پدر و مادر، اولاد و اولادِ اولاد
- برادر و خواهر و اولاد آن ها
- اعمام و عمات و اخوال و خالات و اولاد آن ها
تقسیم ارثیه میان فرزندان
طبق ماده 907 قانون مدنی، شرایط تقسیم ارث بین فرزندان به طور کامل مشخص شده است. برطبق این ماده، در صورتی که متوفی یک فرزند دختر یا پسر داشته باشد، تمام اموال متوفی به وی تعلق می گیرد؛ اما اگر متوفی فرزندان متعددی از پسر یا دختر داشته باشد، شرایط دریافت سهم ارث متفاوت خواهد بود. در صورتی که تمام وراث پسر یا دختر باشند، ارث به میزان مساوی بین آن ها تقسیم می شود. در صورتی که دختر و پسر تعداد متفاوت باشند، سهم پسر 2 برابر سهم دختر است.
ارثیه دختر
برطبق قانون مدنی، هیچ شخصی نمی تواند فرزند یا فرزندان خود را از ارث محروم کند؛ اما در زمان حیات می تواند اموالی را براساس وصیت تملیکی به دختر خود انتقال دهد. انتقال در این وصیت تملیکی تا یک سوم اموال شخص متوفی قابل اجرا است. در نتیجه فرزند دختر می تواند مال بیشتری نسبت به سهم الارث خود داشته باشد.
ارثیه پسر
در قانون بیان شده است که اگر پدر و مادر شخص متوفی در قید حیات نبوده و دارای فرزند باشد، تمام اموال متوفی به فرزندان وی تعلق می گیرد. در صورتی که متوفی همسر داشته باشد، یک هشتم اموال متوفی به وی تعلق دارد. اگر شخص متوفی پدر و مادر داشته باشد، سهم پدر و مادر یک ششم ترکه متوفی خواهد بود. در صورتی که متوفی پدر و مادر و یک دختر داشته باشد، سهم دختر نصف اموال و پدر و مادر یک ششم اموال است.
ارث از مادر به فرزند
یکی از سوالاتی که در قانون وجود دارد این است که سهم الارث فرزندان از ترکه مادری که فوت کرده است چه قدر است؟ برطبق ماده 907 قانون مدنی سهم الارث فرزندان ازاموال مادر فوت شده همانند پدر فوت شده است. در نتیجه اگر همه وراث دختر یا پسر باشند، به هریک سهم مساوی تعلق می گیرد. در صورتی که تعداد دختر و پسر متعدد باشند، سهم دختر نصف سهم پسر از اموال پدر و مادر فوت شده است.
ارث برای فرزند فوت شده
در قانون ارث تعیین شده است که اگر فرزندی قبل از پدر و مادر خود فوت کند، از والدین سهمی نخواهد داشت. همچنین فرزندان وی نیز ارث نخواهند برد. اما اگر فرزندی قبل از پدر و مادر از قید حیات برود، والدین وی از اموال فرزند فوت شده ارث می برند. فرزندان شخص فوت شده در صورتی از پدربزرگ خود ارث می برد که پدربزرگ هیچ وارث دیگر از طبقات ارث نداشته باشد. برطبق ماده 910 قانون مدنی، در صورتی که شخص متوفی فرزند داشته باشد، به نوه های وی ارث تعلق نمی گیرد. طبق قانون ارث در صورتی که پدربزرگ به جز نوه ها وارث دیگری نداشته باشد، سهم نوه های دختر و پسر مساوی است.
اشخاصی که ارثیه به آن ها تعلق نمی گیرد
طبق قانون اشخاصی که سهم ارث به آن ها تعلق نمی گیرد شامل موارد زیر می شوند:
- در صورتی که مرد به همسر خود تهمت زنا بزند و فرزند خود را قبول نکند.
- شخص کافر از مسلمان
- در صورتی که قتل عمداً اتفاق افتاده باشد، قاتل از شخص مقتول ارث نمی برد.
- طفلی که از زنا متولد شده است. طفل متولد زنا از والدین ارث نمی برد.
برای دریافت اطلاعات بیشتر در رابطه با قانون محاسبه و تقسیم ارثیه با وکیلان حاذق ما در وکیل میت در ارتباط باشید.
